In een tijd waarin de manier waarop we energie gebruiken en produceren snel verandert, is het concept van ‘Energy Hubs’ een steeds vaker besproken onderwerp. Zo ook vorige week. Op de kennisbijeenkomst over Energy Hubs op 12 maart 2024 in het innovatieve, energie neutrale provinciehuis van Zuid-Holland, stond één brandende vraag centraal. “Hoe komen bedrijven, door samen te werken, met slimme oplossingen uit congestie?” Maar misschien is er een nog krachtigere vraag die we moeten stellen: “Hoe krijgen bedrijven weer perspectief, in energievoorziening, door samen te werken met slimme oplossingen?”

Belangrijke sprekers over netcongestie

De plenaire meeting werd begeleid door Maya van der Steenhoven (Stichting Sustainable Scale-up) en Lennart Lalieu (Nationaal programma RES). Met gerenommeerde sprekers werd hier de context geschetst. Een enerzijds somber vooruitzicht, over de steeds grotere congestieproblematiek. Maar ook een hoopvol vooruitzicht, over ontwikkelingen en vernieuwende initiatieven. Dank aan Ton Jonker (Directeur Economie en Energie van de Provincie Zuid-Holland), Pallas Agterberg (Corporate challenge officer van Alliander), Stephan Brandligt (Coördinator Actieagenda netcongestie laagspanningsnetten), Meis de Jongh (namens het POCITYF  project) en Jan van Hout (OVVIA partner in verduurzaming van vastgoed) voor deze waardevolle toevoegingen.

De kernboodschap voor Energy Hubs

Allen hadden zij één visie overeen: ga niet wijzen naar anderen, maar kijk wat je zelf en samen met anderen kunt doen. Voor en achter de meter. Een krachtige kernboodschap. Pallas Agterberg zei hierover: “De toekomst zit in lokaal balanceren binnen de fysieke grenzen van het net.”

Routes bij ontwikkeling Energy Hubs

Bij de deelsessie “Samenwerken in een Energy Hub – the basics voor startende Energy Hubs” werd de introductie gedaan door Christa de Ruyter (Programma Verduurzaming Bedrijventerreinen). Zij gaf een korte introductie over wat Energy Hubs zijn en stelde de sprekers voor. Daarna waren wij aan de beurt: MOOI EIGEN’s Miloš Bunda vertelde hierin over de twee verschillende routes bij de ontwikkeling van Energy Hubs:

1. De empirische weg, die tot nu toe is bewandeld bij de huidige pilots. Een aantal bedrijven gaan samen met de netbeheerder om tafel. Ze komen vervolgens tot een collectieve transportovereenkomst of collectief capaciteitsbeperkend contract. Dat komt neer op het beter benutten van de contractuele ruimte in de aansluitingen.
2. De weg van bottom-up ontwikkelen op basis van een blauwdruk en stappenplan. Hierin wordt draagvlak en eigenaarschap ontwikkeld onder een kopgroep van bedrijven. Dat verband maakt een toekomstgericht ontwerp, waarin de primaire doelstelling is om zoveel mogelijk energie lokaal op te wekken. En daarna ook weer lokaal te verbruiken. Dat vraagt om een nieuwe manier van samenwerken, maar ook om een soort van “verkeersregelaar” om alles in goede banen te leiden. Dan pak je de netcongestie aan bij de bron en ontstaat er minder drukte op het elektriciteitsnet, net zoals je files beter kunt bestrijden door wonen en werken dichter bij elkaar te brengen (wat we tijdens de COVID-pandemie hebben kunnen zien).

 

Succesvolle Energy Hubs op bedrijventerreinen in Nederland

Mirjam Davidson (Essent) vertelde hoe deze nieuwe manier van samenwerken wordt aangepakt op het bedrijventerrein in Veghel. Ook Mirjam onderschrijft daarmee de noodzaak van een dergelijke nieuwe rol. Daarnaast pleit ze voor certificering van een soort van Transmission Service Provider (de “verkeersregelaar” of Exploitatiebedrijf, zoals MOOI EIGEN dat noemt), zoals dat ook met de CSP (de partij die gecertificeerd is om biedingen te doen op de congestiemarkt) en BSP (de partij die door TenneT is gecertificeerd om biedingen te doen op de onbalansmarkt en op de markt voor frequentie ondersteuning) rollen is gebeurd. Nick de Wilt (Windunie) vertelde over het project Local4Local. Hierin wordt ingezet op samen met de energiegemeenschap je eigen energievoorziening te organiseren.

Al met al verhalen en boodschappen die goed resoneren en elkaar versterken. De zaal zat vol met geïnteresseerde deelnemers uit alle richtingen (netbeheerders, gemeente ambtenaren, adviesbureaus, bedrijven, financiers, energiecoöperaties). Allemaal met als helder doel: netcongestie aanpakken.

Uitdagingen bij Energy Hubs

Het kan echter allemaal niet vlekkeloos verlopen. Al die processen en nieuwe denkwijzen, gaan met vallen en opstaan. De grootste knelpunten of belemmeringen die werden genoemd, waren de volgende:

• De lage organisatiegraad op bedrijventerreinen
• De huidige structuur van de sector en de rolverdeling van partijen daarin
• De huidige manier van denken in individuele aansluitingen

Met onze blauwdruk, stappenplan en producten streven we na om beter met dit soort belemmeringen te kunnen wegnemen, zodat we met zijn allen de energietransitie kunnen bewerkstelligen.